เลขที่อนุมัติ ฆสพ.สบส. 7542/2565

ตับกับระบบเผาผลาญทำไมต้องให้ความสำคัญ?

ตับกับระบบเผาผลาญทำไมต้องให้ความสำคัญ?

เมื่อพูดถึงการเผาผลาญพลังงาน หลายคนอาจนึกถึงแค่การออกกำลังกายหรือกล้ามเนื้อ แต่รู้หรือไม่ว่า “ตับ” คือศูนย์กลางสำคัญของระบบเผาผลาญในร่างกาย และมีบทบาทมากกว่าที่หลายคนคิด หากตับทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ ระบบเผาผลาญก็จะรวนตามไปด้วย ส่งผลต่อทั้งพลังงาน น้ำหนักตัว และสุขภาพโดยรวม

หน้าที่ของตับในระบบเผาผลาญ

แปลงสารอาหารให้เป็นพลังงาน

ตับมีบทบาทในการเปลี่ยน กลูโคส โปรตีน และไขมัน ที่เรารับประทานเข้าไป ให้กลายเป็นพลังงานที่ร่างกายสามารถนำไปใช้ได้ หากตับอ่อนแอ การเผาผลาญพลังงานจะลดลง ทำให้รู้สึกเหนื่อยง่าย น้ำหนักขึ้นง่าย และเผาผลาญช้ากว่าปกติ

เก็บสะสมพลังงานสำรอง

เมื่อต้องการพลังงานระหว่างมื้ออาหาร หรือขณะนอนหลับ ตับจะปล่อย ไกลโคเจน (Glucose ที่เก็บสะสมไว้) ออกมาให้ร่างกายใช้ หากการทำงานของตับผิดปกติ ระดับน้ำตาลในเลือดจะไม่คงที่ อาจรู้สึกหิวบ่อย หรือมีภาวะน้ำตาลตก

ขจัดของเสียและล้างสารพิษ

ตับเปรียบเสมือน “โรงบำบัด” ของร่างกาย ที่มีหน้าที่กรองสารพิษจากเลือด ยา สารเคมี และของเสียจากการเผาผลาญ หากตับล้างสารพิษได้ไม่ดี จะเกิดการสะสมของสารพิษ ซึ่งมีผลต่อฮอร์โมน การอักเสบ และระบบเผาผลาญในภาพรวม

ควบคุมระดับไขมันในร่างกาย

ตับยังช่วยในการสังเคราะห์และเผาผลาญ ไขมันและคอเลสเตอรอล หากตับทำงานผิดปกติ จะส่งผลให้ไขมันสะสมตามอวัยวะต่าง ๆ และอาจนำไปสู่ภาวะไขมันพอกตับ หรือดื้ออินซูลินได้

สัญญาณที่บ่งบอกว่าตับอาจทำงานหนักเกินไป

  • อ่อนเพลียเรื้อรัง
  • น้ำหนักเพิ่มง่าย แม้ไม่ได้กินมาก
  • ผิวหมอง สีหน้าไม่สดใส
  • อารมณ์แปรปรวน สมองล้า
  • ระบบขับถ่ายไม่ปกติ

ดูแลตับอย่างไรให้ระบบเผาผลาญทำงานดี

  • ลดอาหารไขมันสูง น้ำตาล และแอลกอฮอล์
  • เพิ่มผักใบเขียวและอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ขมิ้นชัน บีทรูท
  • ดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อช่วยในการขับของเสีย
  • ออกกำลังกายเป็นประจำ กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดผ่านตับ
  • พักผ่อนให้เพียงพอ เพราะตับฟื้นตัวได้ดีในช่วงกลางคืน

ตับ ไม่ใช่แค่อวัยวะที่ทำหน้าที่ล้างพิษเท่านั้น แต่ยังเป็นหัวใจสำคัญของระบบเผาผลาญ พลังงาน และการควบคุมน้ำหนัก การใส่ใจสุขภาพของตับตั้งแต่วันนี้ จึงเปรียบเสมือนการวางรากฐานให้กับสุขภาพโดยรวมของทั้งร่างกาย เมื่อ “ตับดี ระบบเผาผลาญก็จะดีตาม”