เลขที่อนุมัติ ฆสพ.สบส. 7542/2565

พฤติกรรมเสี่ยงโรคเบาหวาน

พฤติกรรมเสี่ยงโรคเบาหวาน

ในยุคปัจจุบัน โรคเบาหวานกลายเป็นปัญหาสุขภาพที่มีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นในทุกๆ สังคมทั่วโลก สาเหตุหลักๆ มาจากการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตที่ทำให้เรามีพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานโดยไม่รู้ตัว ไม่ว่าจะเป็นการบริโภคอาหารที่มีน้ำตาลสูง การไม่ออกกำลังกาย ความเครียด หรือแม้แต่การใช้ชีวิตประจำวันแบบนั่งทำงานนานๆ บทความนี้จะพูดถึงพฤติกรรมเสี่ยงต่างๆ ที่สามารถนำไปสู่โรคเบาหวานได้ พร้อมทั้งแนวทางการป้องกันเพื่อช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคนี้

พฤติกรรมเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคเบาหวาน

  1. การบริโภคอาหารที่มีน้ำตาลสูง

พฤติกรรมการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูงเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2 น้ำตาลที่มากเกินความจำเป็นจะทำให้ร่างกายต้องผลิตอินซูลินมากขึ้นเพื่อลดระดับน้ำตาลในเลือด หากร่างกายต้องทำงานหนักเป็นเวลานานจะเกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน และนำไปสู่โรคเบาหวานในที่สุด เช่นอาหารประเภท น้ำอัดลม เครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง ขนมขบเคี้ยว ขนมหวาน และอาหารแปรรูป ซึ่งบางครั้งเราไม่รู้ตัวว่ากำลังบริโภคน้ำตาลในปริมาณมาก

  1. การขาดการออกกำลังกาย

การไม่ออกกำลังกายเป็นอีกหนึ่งพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน เมื่อเราไม่ออกกำลังกาย ร่างกายจะไม่สามารถเผาผลาญน้ำตาลได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น นอกจากนี้ การที่ไม่ออกกำลังกายยังส่งผลให้ร่างกายมีน้ำหนักเกิน ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ด้วย

  1. ความเครียดที่มากเกินไป

ความเครียดสามารถส่งผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างชัดเจน เมื่อเราเครียด ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลออกมา ซึ่งฮอร์โมนนี้สามารถทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้นได้ นอกจากนี้ ความเครียดยังทำให้หลายคนมีพฤติกรรมการกินที่ไม่ดี เช่น การหันไปบริโภคขนมหวานหรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลเพื่อช่วยบรรเทาความเครียด ซึ่งอาจเพิ่มโอกาสเสี่ยงในการเป็นโรคเบาหวานมากขึ้น

  1. การจัดการกับความเครียดที่ไม่เหมาะสม

หากไม่มีวิธีการจัดการกับความเครียดที่เหมาะสม จะทำให้เกิดความเครียดสะสมและส่งผลต่อระบบการเผาผลาญในร่างกาย ดังนั้นการเรียนรู้เทคนิคการผ่อนคลาย เช่น การฝึกหายใจลึกๆ การทำสมาธิ หรือการออกกำลังกาย จะช่วยลดความเครียดและป้องกันความเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน

  1. การนอนหลับไม่เพียงพอ

การนอนหลับไม่เพียงพอหรือคุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดีเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่เสี่ยงต่อโรคเบาหวาน เพราะเมื่อร่างกายไม่ได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอ ระบบฮอร์โมนในร่างกายจะไม่สมดุล ซึ่งส่งผลต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด การนอนไม่พอทำให้ร่างกายมีความต้องการอาหารที่มีน้ำตาลหรือคาร์โบไฮเดรตสูง เพื่อชดเชยพลังงานที่ขาดหายไป

  1. การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์

การสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์ไม่เพียงแต่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและโรคมะเร็ง แต่ยังเพิ่มโอกาสในการเกิดโรคเบาหวานด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะการสูบบุหรี่ ซึ่งส่งผลให้ร่างกายดื้อต่ออินซูลินและทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากยังทำให้ระบบการเผาผลาญพลังงานในร่างกายผิดปกติ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดไม่คงที่

วิธีป้องกันโรคเบาหวานจากพฤติกรรมเสี่ยง

  • ควบคุมอาหาร หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูงและอาหารแปรรูป หันมาเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผัก ผลไม้ที่มีไฟเบอร์สูง ข้าวกล้อง และโปรตีนจากเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน
  • ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควรจัดสรรเวลาในแต่ละวันสำหรับการออกกำลังกาย อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน หรือรวมกิจกรรมที่ทำให้ร่างกายเคลื่อนไหวมากขึ้น
  • จัดการกับความเครียด การเรียนรู้วิธีการผ่อนคลายและจัดการกับความเครียดอย่างเหมาะสมจะช่วยให้ร่างกายและจิตใจแข็งแรง หลีกเลี่ยงการหันไปพึ่งขนมหวานหรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลในการจัดการกับความเครียด
  • การนอนหลับให้เพียงพอ (ประมาณ 7-8 ชั่วโมงต่อคืน) เพื่อให้ร่างกายได้พักผ่อนอย่างเต็มที่ การนอนหลับที่มีคุณภาพจะช่วยให้ระดับฮอร์โมนในร่างกายคงที่ และทำให้การเผาผลาญน้ำตาลเป็นปกติ
  • เลิกสูบบุหรี่และลดการดื่มแอลกอฮอล์ เนื่องจากมีผลกระทบต่อการเผาผลาญน้ำตาลในร่างกาย การเลิกพฤติกรรมเหล่านี้จะช่วยให้ร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
  • การตรวจสุขภาพเป็นประจำ การตรวจสุขภาพเป็นประจำและการตรวจระดับน้ำตาลในเลือดจะช่วยให้คุณสามารถติดตามความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานได้อย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงสูง เช่น ผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นเบาหวาน การตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้คุณสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้และป้องกันการเกิดโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ

          โรคเบาหวานเป็นโรคที่มีสาเหตุหลักมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นการบริโภคอาหารที่มีน้ำตาลสูง การไม่ออกกำลังกาย ความเครียด การสูบบุหรี่ และการนอนหลับที่ไม่เพียงพอ ล้วนเป็นปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานได้ทั้งสิ้น การป้องกันโรคเบาหวานสามารถทำได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การลดการบริโภคน้ำตาล การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การจัดการกับความเครียดอย่างเหมาะสม การนอนหลับให้เพียงพอ และการเลิกสูบบุหรี่ การปฏิบัติตามแนวทางเหล่านี้จะช่วยให้คุณสามารถลดความเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานและมีสุขภาพที่ดีขึ้นในระยะยาว