เลขที่อนุมัติ ฆสพ.สบส. 7542/2565

ระบบย่อยอาหารทำงานผิดปกติ ? สัญญาณเตือนลำไส้ต้องการการดูแล

ระบบย่อยอาหารทำงานผิดปกติ ? สัญญาณเตือนลำไส้ต้องการการดูแล

ระบบย่อยอาหารเป็นระบบที่ทำงานตลอดเวลาในการดูดซึมสารอาหารและกำจัดของเสีย แต่เมื่อใดก็ตามที่ลำไส้ทำงานผิดปกติ อาจส่งผลต่อสุขภาพโดยรวมของร่างกายมากกว่าที่คิด ลำไส้ไม่ได้เป็นเพียงแค่ทางเดินอาหาร แต่ยังเป็นที่อยู่ของจุลินทรีย์นับล้านที่ช่วยย่อยอาหาร ควบคุมภูมิคุ้มกัน และผลิตสารที่มีผลต่อสมอง หากลำไส้มีปัญหา ร่างกายจะส่งสัญญาณเตือนให้เรารู้

สัญญาณเตือนว่าระบบย่อยอาหารทำงานผิดปกติ

1. ท้องอืด แน่นท้อง หรือมีแก๊สมากผิดปกติ

อาการท้องอืดที่เกิดขึ้นเป็นประจำอาจเป็นสัญญาณว่าลำไส้ไม่สามารถย่อยอาหารได้ดี หรือมีความไม่สมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้

สาเหตุเกิดจาก

  • การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตหมักง่าย
  • การทำงานของเอนไซม์ย่อยอาหารลดลง
  • การแพ้อาหารบางชนิด เช่น แลคโตสหรือกลูเตน

วิธีดูแล

  • หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้เกิดแก๊สมาก เช่น ถั่ว นม อาหารทอด
  • รับประทานอาหารที่มีโปรไบโอติกส์เพื่อปรับสมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้

2. ท้องผูกเรื้อรัง หรือถ่ายไม่สุด

หากถ่ายอุจจาระน้อยกว่าสามครั้งต่อสัปดาห์ หรือมีอาการถ่ายแข็ง แห้ง ถ่ายลำบาก อาจเป็นสัญญาณว่าลำไส้ทำงานช้ากว่าปกติ

 

สาเหตุเกิดจาก

  • การได้รับไฟเบอร์ไม่เพียงพอ
  • การดื่มน้ำน้อยเกินไป
  • การขาดการออกกำลังกาย

วิธีดูแล

  • เพิ่มไฟเบอร์จากผัก ผลไม้ และธัญพืชเต็มเมล็ด
  • ดื่มน้ำอย่างน้อย 6-8 แก้วต่อวัน
  • ออกกำลังกายเพื่อกระตุ้นการทำงานของลำไส้

3. ท้องเสียบ่อย หรือถ่ายเหลวผิดปกติ

การถ่ายเหลวหรือถ่ายบ่อยผิดปกติอาจเป็นสัญญาณว่าลำไส้มีการอักเสบ หรือมีปัญหาในการดูดซึมสารอาหาร

สาเหตุเกิดจาก

  • การติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส
  • ภาวะลำไส้แปรปรวน (IBS)
  • การแพ้อาหารบางชนิด เช่น นมวัว หรือกลูเตน

วิธีดูแล

  • หลีกเลี่ยงอาหารที่ก่อให้เกิดอาการระคายเคือง
  • ดื่มน้ำเกลือแร่เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ

4. ปวดท้องหรือเป็นตะคริวในช่องท้องบ่อย

อาการปวดท้องเป็นระยะ ๆ โดยไม่ทราบสาเหตุ อาจเกิดจากการบีบตัวของลำไส้ผิดปกติ หรือมีการอักเสบในระบบทางเดินอาหาร

สาเหตุเกิดจาก

  • ภาวะลำไส้แปรปรวน (IBS)
  • การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร
  • ภาวะลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD)

วิธีดูแล

  • หลีกเลี่ยงอาหารรสจัดและแอลกอฮอล์
  • บริหารความเครียดและนอนหลับให้เพียงพอ

5. อาการลำไส้รั่ว และการอักเสบในร่างกาย

ภาวะลำไส้รั่ว (Leaky Gut Syndrome) เป็นภาวะที่ผนังลำไส้มีความสามารถในการดูดซึมผิดปกติ ทำให้สารพิษและแบคทีเรียเข้าสู่กระแสเลือดได้ง่ายขึ้น

สาเหตุเกิดจาก

  • การบริโภคอาหารแปรรูป น้ำตาลสูง หรือแอลกอฮอล์
  • ความเครียดเรื้อรังที่ส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร
  • ภาวะภูมิคุ้มกันไวเกิน

วิธีดูแล

  • ลดการบริโภคอาหารที่ก่อให้เกิดการอักเสบ
  • รับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น บลูเบอร์รี่ ขมิ้น

6. ผิวพรรณไม่สดใส หรือมีปัญหาผิวเรื้อรัง

สุขภาพลำไส้มีผลต่อสุขภาพผิวโดยตรง เนื่องจากจุลินทรีย์ในลำไส้ช่วยกำจัดของเสียและลดการอักเสบในร่างกาย หากลำไส้ทำงานผิดปกติ อาจส่งผลให้ผิวแห้ง เป็นสิว หรือมีอาการแพ้ง่าย

สาเหตุเกิดจาก

  • การสะสมของสารพิษในร่างกาย
  • ระบบขับถ่ายทำงานผิดปกติ
  • การอักเสบที่ลำไส้ส่งผลต่อระบบผิวหนัง

วิธีดูแล

  • รับประทานอาหารที่ช่วยล้างสารพิษ เช่น ผักใบเขียว น้ำเปล่า
  • ลดการบริโภคอาหารแปรรูปและน้ำตาล

วิธีดูแลระบบย่อยอาหารให้ทำงานเป็นปกติ

1. รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพลำไส้
  • เพิ่มพรีไบโอติกส์และโปรไบโอติกส์ เช่น โยเกิร์ต กิมจิ ผักที่มีไฟเบอร์สูง
  • หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูปและน้ำตาลสูง
2. ดื่มน้ำให้เพียงพอ
  • น้ำช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น และป้องกันภาวะท้องผูก
3. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
  • การเคลื่อนไหวของร่างกายช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้

4. จัดการความเครียด

  • ความเครียดมีผลโดยตรงต่อระบบย่อยอาหาร ควรหาเวลาพักผ่อนและทำกิจกรรมที่ช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย

5. นอนหลับให้เพียงพอ

  • การพักผ่อนที่เพียงพอช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น

ระบบย่อยอาหารเป็นหนึ่งในระบบที่สำคัญที่สุดของร่างกาย หากเริ่มมีสัญญาณเตือน เช่น ท้องอืด ท้องผูก ท้องเสีย หรืออาการทางผิวหนัง อาจหมายความว่าลำไส้ของคุณต้องการการดูแล การปรับพฤติกรรมการกิน ออกกำลังกาย และดูแลจุลินทรีย์ในลำไส้ จะช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ