ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน
หนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ส่งผลให้ข้อเข่าเสื่อมเร็วกว่าปกติคือ น้ำหนักตัวที่มากเกินไป น้ำหนักส่วนเกินทำให้ข้อเข่าต้องรับแรงกดมากขึ้นในทุกครั้งที่เราเคลื่อนไหว โดยเฉพาะในช่วงที่ยืน เดิน หรือวิ่ง ข้อเข่าจะต้องทำงานหนักขึ้นในการรองรับน้ำหนักตัว ยิ่งน้ำหนักตัวมากเท่าไร ข้อเข่าก็ยิ่งเสี่ยงที่จะเสื่อมสภาพเร็วขึ้น
เลือกการออกกำลังกายที่เหมาะสมกับข้อเข่า
การออกกำลังกายเป็นปัจจัยสำคัญในการเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับข้อเข่า แต่การออกกำลังกายบางประเภทอาจส่งผลเสียต่อข้อเข่าได้ หากเป็นการออกกำลังกายที่ใช้น้ำหนักหรือแรงกระแทกมาก เช่น การวิ่งลงเขา การเล่นกีฬาที่มีการกระโดดสูง หรือต้องเปลี่ยนทิศทางการเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็ว เช่น บาสเกตบอลหรือฟุตบอล อาจทำให้ข้อเข่าเสื่อมเร็วขึ้น
ยืดเหยียดกล้ามเนื้อเพื่อเพิ่มความยืดหยุ่น
การยืดเหยียดกล้ามเนื้อช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของข้อเข่าและกล้ามเนื้อรอบข้อ ทำให้การเคลื่อนไหวข้อเข่าราบรื่น ลดความเสี่ยงในการเกิดการบาดเจ็บและการเสื่อมของข้อเข่า ควรยืดเหยียดอย่างน้อย 10-15 นาทีต่อวันสามารถช่วยป้องกันการบาดเจ็บและเสริมความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อและข้อได้
เลือกใช้อุปกรณ์ช่วยเสริมข้อเข่า
ในบางกรณี การใช้อุปกรณ์ช่วยเสริม เช่น สนับเข่า หรือแผ่นรองเข่า สามารถช่วยป้องกันการบาดเจ็บและลดแรงกดที่ข้อเข่าได้ โดยเฉพาะในกรณีที่ต้องทำกิจกรรมที่มีแรงกดต่อข้อเข่ามาก เช่น การยกของหนัก การเล่นกีฬา หรือการออกกำลังกายที่ต้องใช้น้ำหนักตัว
หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหวที่ไม่ถูกต้อง
การเคลื่อนไหวที่ไม่ถูกต้อง เช่น การนั่งยองๆ นั่งพับเพียบ หรือการบิดข้อเข่าบ่อยๆ อาจทำให้ข้อเข่าเกิดความเสียหายและเสื่อมสภาพเร็วขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่ต้องนั่งในท่าทางดังกล่าวเป็นเวลานาน เช่น การนั่งทำงานหน้าคอมพิวเตอร์ในท่าที่ไม่เหมาะสม หรือการก้มยกของหนักโดยไม่ใช้กล้ามเนื้อขาช่วย
ตรวจสุขภาพข้อเข่าเป็นประจำ
การตรวจสุขภาพข้อเข่าเป็นประจำ โดยเฉพาะในผู้ที่มีอายุมากหรือมีความเสี่ยงในการเกิดข้อเข่าเสื่อม เป็นสิ่งที่ช่วยป้องกันและวินิจฉัยปัญหาได้ตั้งแต่เนิ่นๆ แพทย์สามารถให้คำแนะนำในการดูแลข้อเข่าได้อย่างเหมาะสม รวมถึงตรวจสอบว่ามีการเสื่อมของข้อหรือไม่ ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเกี่ยวกับข้อเข่าเสื่อมหรือมีอาการปวดเข่าบ่อยๆ ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพข้อเข่าเป็นประจำทุกปี
การดูแลข้อเข่าเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรละเลย เพราะข้อเข่าเป็นข้อต่อที่ต้องรับภาระหนักในทุกการเคลื่อนไหว การปฏิบัติตามเคล็ดลับการดูแลข้อเข่าข้างต้น จะช่วยให้ข้อเข่าแข็งแรงและใช้งานได้นานยิ่งขึ้น โดยเฉพาะการควบคุมน้ำหนัก การออกกำลังกายที่เหมาะสม และการพักผ่อนฟื้นฟูข้อเข่าเมื่อมีอาการเจ็บปวด การดูแลข้อเข่าตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยป้องกันการเสื่อมของข้อเข่าในอนาคต และรักษาคุณภาพชีวิตให้ดีตลอดไป