โรคข้อเข่าเสื่อม
โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อกระดูกอ่อนที่อยู่ระหว่างกระดูกในข้อเข่าเสื่อมสภาพลง ทำให้กระดูกที่เคยมีการรองรับเริ่มเสียดสีกันโดยตรง อาการนี้มักเกิดขึ้นเมื่อเราอายุมากขึ้น แต่ไม่ได้หมายความว่าเฉพาะผู้สูงอายุเท่านั้นที่จะเป็น เพราะแม้แต่คนที่อายุน้อยก็สามารถเกิดโรคข้อเข่าเสื่อมได้หากมีการใช้งานข้อเข่ามากเกินไปหรือมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ
สาเหตุของโรคข้อเข่าเสื่อม
- อายุ โรคข้อเข่าเสื่อมมักเกิดขึ้นกับผู้ที่อายุมากกว่า 50 ปี เนื่องจากกระดูกอ่อนที่ข้อเข่ามีความเสื่อมลงตามธรรมชาติ
- การใช้งานข้อเข่ามากเกินไป การยืนหรือเดินเป็นเวลานาน ยกของหนัก หรือออกกำลังกายที่ใช้น้ำหนักมากๆ ทำให้ข้อเข่าเสื่อมได้เร็วขึ้น
- น้ำหนักตัวที่มากเกินไป ทำให้ข้อเข่าต้องรองรับน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดข้อเข่าเสื่อม
- อุบัติเหตุหรือบาดเจ็บที่ข้อเข่า การบาดเจ็บที่ข้อเข่าจากการเล่นกีฬา อุบัติเหตุ หรือการใช้งานที่ผิดปกติอาจทำให้กระดูกอ่อนในข้อเข่าได้รับความเสียหาย
- พันธุกรรม บางคนอาจมีปัญหาพันธุกรรมที่ทำให้กระดูกอ่อนในข้อเข่าเสื่อมสภาพได้เร็วขึ้น
- ปัญหากระดูกผิดปกติ คนที่มีปัญหากระดูกผิดปกติตั้งแต่กำเนิด หรือมีปัญหาข้อเข่าผิดรูป เช่น ขาโก่ง ขากาง หรือการเดินที่ผิดปกติ อาจทำให้ข้อเข่าเสื่อมเร็วขึ้น
อาการของโรคข้อเข่าเสื่อม
- อาการปวดเข่า อาการปวดเป็นสิ่งแรกที่หลายคนสังเกตได้เมื่อเริ่มมีปัญหาข้อเข่าเสื่อม อาการปวดอาจเกิดขึ้นเมื่อเคลื่อนไหวข้อเข่า หรืออาจปวดมากขึ้นหลังจากใช้งานข้อเข่า เช่น การเดินขึ้นลงบันไดหรือการยืนเป็นเวลานาน
- เสียงกรอบแกรบหรือเสียดสีกันในข้อเข่า เมื่อกระดูกเสียดสีกันโดยตรงโดยไม่มีการรองรับจากกระดูกอ่อน อาจทำให้เกิดเสียงกรอบแกรบหรือเสียดสีกันขณะเคลื่อนไหวข้อเข่า
- ข้อเข่าบวม การบวมรอบๆ ข้อเข่าเป็นอีกหนึ่งอาการที่พบได้บ่อย ซึ่งเกิดจากการอักเสบภายในข้อต่อ อาการบวมอาจเกิดขึ้นหลังจากใช้งานข้อเข่าหนักๆ หรือเมื่อข้อเข่าเสื่อมมากขึ้น
- ข้อติดขัดและเคลื่อนไหวลำบาก อาการข้อติดขัดทำให้เคลื่อนไหวข้อเข่าได้ลำบาก โดยเฉพาะในตอนเช้าหลังจากตื่นนอน หรือหลังจากนั่งหรือนอนเป็นเวลานาน
- การเดิน เคลื่อนไหวข้อเข่าลำบากขึ้น หรือรู้สึกว่าลงน้ำหนักที่ข้อเข่าไม่ได้สะดวกเหมือนเดิม
โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุ แต่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย หากมีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่เพิ่มความเสี่ยง เช่น การใช้งานข้อเข่าหนักๆ การมีน้ำหนักตัวที่มากเกินไป หรือการบาดเจ็บที่ข้อเข่า การสังเกตสัญญาณเตือนเช่นอาการเจ็บเข่าและการเดินลำบากเป็นสิ่งสำคัญ เพราะสามารถนำไปสู่การวินิจฉัยและรักษาได้ทันเวลา แม้โรคข้อเข่าเสื่อมจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่การดูแลสุขภาพข้อเข่าอย่างเหมาะสม และการปฏิบัติตามคำแนะนำในการป้องกันและรักษา จะช่วยให้เราสามารถใช้งานข้อเข่าได้อย่างยาวนานและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในระยะยาว