โรคหลอดเลือดสมอง เกิดได้จากสาเหตุ 2 ประการคือ หลอดเลือดสมองแตก (พบผู้ป่วยประมาณ 20-30%) และหลอดเลือดสมองตีบ หรืออุดตัน (พบผู้ป่วยประมาณ 70-80%)
- หลอดเลือดสมองตีบ มาจากการเปลี่ยนแปลงที่ผนังหลอดเลือดจนส่งผลให้หลอดเลือดตีบลง เช่น มีไขมันและหินปูนมาพอกตัวที่ผนังหลอดเลือดจนส่งผลให้หลอดเลือดตีบลง เช่น มีไขมันและหินปูนมาพอกตัวที่ผนังหลอดเลือดหรือเกิดจากลิ่มเลือดจากที่อื่นมาอุดตันเช่น ลิ่มเลือดจากหัวใจ เป็นต้น
- หลอดเลือดในสมองแตก เกิดจากความดันโลหิตสูงที่เป็นมานาน หลอดเลือดโป่งพอง เป็นต้น พอหลอดเลือดในสมองแตก ก็จะมีเลือดออกมาและมีการจับตัวของเลือด เกิดเป็นก้อนเลือดไปเบียดเนื้อสมองส่วนอื่น ๆ ทำให้การทำงานของสมองเสียไป
อาการของโรคหลอดเลือดสมอง
- อาการชา อ่อนแรงหรือไม่มีแรงในใบหน้า แขน หรือขา โดยเฉพาะข้างใดข้างหนึ่งของร่างกาย
- ความสับสน หรือลำบากในการพูดหรือการเข้าใจคำพูด
- มองเห็นภาพเบลอหรือมองเห็นภาพซ้อนในหนึ่งหรือทั้งสองตา
- เดินลำบาก เวียนศีรษะ การเสียสมดุลหรือการขาดการประสานงาน
- ปวดศีรษะอย่างรุนแรงและเกิดขึ้นทันที
ปัจจัยเสี่ยง
- ความดันโลหิตสูง
- เบาหวาน
- การสูบบุหรี่
- ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (เช่น Atrial Fibrillation)
- โรคอ้วน
- การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป
- การขาดการออกกำลังกาย
- ภาวะคอเลสเตอรอลสูง
การป้องกันและการรักษา
การป้องกันโรคหลอดเลือดสมองเน้นที่การจัดการปัจจัยเสี่ยงดังกล่าว เช่น การควบคุมความดันโลหิต การรักษาโรคเบาหวาน การเลิกสูบบุหรี่ และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เมื่อเกิดโรคหลอดเลือดสมอง การรักษาเบื้องต้นต้องทำทันทีเพื่อลดความเสียหายของสมอง ซึ่งโรคนี้ดูอันตราย แต่ป้องกันได้ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เป็นปัจจัยเสี่ยง ก็จะช่วยป้องกัน และลดความรุนแรงของการเกิดโรคชนิดนี้ได้ ซึ่งปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง
นอกจากการสังเกตความผิดปกติของร่างกายแล้ว การหมั่นตรวจสุขภาพประจำปี ตรวจวัดความดันโลหิตอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เป็นอีกแนวทางป้องกันโรคหลอดเลือดสมองได้ โดยหากพบว่ามีความดันโลหิตที่มากกว่า 140/80 mmHg ควรพบแพทย์เพื่อรักษาให้ทันท่วงที และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตออกกำลังกายสม่ำเสมอ ควบคุมน้ำหนัก กินผักผลไม้ทุกวัน และงดบุหรี่เลิกเหล้า เพื่อสุขภาพที่ดีแข็งแรงห่างไกลโรค
Reference
http://www.med.nu.ac.th/dpMed/fileKnowledge/106_2017-08-19.pdf แพทย์หญิงพรรณวลัย ผดุงวณิชย์กุล อายุรศาสตร์สาขาประสาทวิทยา
https://www.thaihealth.or.th/?p=230810 หนังสือ รู้ทันโรคหลอดเลือดสมอง และคู่มือ องค์ความรู้ด้านวิถีชีวิตกับโรคหลอดเลือดสมอง โรคเบาหวาน และกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด สำนักงานวิจัยและพัฒนาเพื่อการแปรงานวิจัยสุขภาพสู่การปฏิบัติ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
https://www.thaihealth.or.th/?p=236736 MGR Online