เลขที่อนุมัติ ฆสพ.สบส. 7542/2565

อาหารเจที่ควรหลีกเลี่ยง

อาหารเจที่ควรหลีกเลี่ยง

เทศกาลกินเจเป็นช่วงเวลาที่หลายคนใช้โอกาสในการดูแลสุขภาพด้วยการงดเว้นเนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ ทั้งยังเป็นการปฏิบัติทางจิตใจด้วยการเสริมสร้างความเมตตา อย่างไรก็ตาม แม้ว่าการทานเจจะมีข้อดีมากมาย แต่ก็มีอาหารเจบางประเภทที่ควรระมัดระวังและหลีกเลี่ยง เนื่องจากอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้หากบริโภคเป็นเวลานาน โดยเฉพาะอาหารเจที่ผ่านการปรุงแต่งมากเกินไป มีไขมันสูง หรือมีสารกันบูด

อาหารเจแปรรูป

หนึ่งในกลุ่มอาหารที่ควรหลีกเลี่ยงเป็นพิเศษคือ อาหารเจแปรรูป ไม่ว่าจะเป็นโปรตีนเกษตร เนื้อสัตว์เทียม หรืออาหารเจสำเร็จรูปที่วางจำหน่ายทั่วไป แม้ว่าอาหารเหล่านี้จะให้ความรู้สึกเหมือนเนื้อสัตว์และง่ายต่อการบริโภค แต่ในกระบวนการผลิตนั้นมีการใส่สารเคมี สารปรุงแต่ง และไขมันที่ไม่ดีต่อสุขภาพ ซึ่งการบริโภคอาหารเหล่านี้ในปริมาณมากๆ อาจส่งผลเสียในระยะยาวได้ เช่น เนื้อสัตว์เจ เช่น หมูเจ ไก่เจ ปลาเจ โปรตีนเกษตรที่ผ่านการแปรรูป ลูกชิ้นเจ ไส้กรอกเจ เป็นต้น

อาหารทอดและอาหารที่มีไขมันสูง

อาหารทอดไม่ว่าจะเป็นอาหารปกติหรืออาหารเจ มักจะเต็มไปด้วยไขมันทรานส์และไขมันอิ่มตัวที่อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพหัวใจ การทานอาหารทอดในปริมาณมากไม่เพียงแต่จะทำให้น้ำหนักขึ้น ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและโรคเบาหวานอีกด้วย โดยเฉพาะในช่วงเทศกาลกินเจที่ร้านอาหารต่างๆ มักจะมีเมนูเจทอด เช่น เต้าหู้ทอด เห็ดชุบแป้งทอด ปอเปี๊ยะทอด เป็นต้น การเลือกทานอาหารเจที่ผ่านการปรุงด้วยการทอดบ่อยๆ จะทำให้ได้รับไขมันไม่ดีจำนวนมาก ซึ่งไม่เพียงแค่ทำให้รู้สึกหนักท้อง แต่ยังส่งผลให้การย่อยอาหารทำงานหนักขึ้น การหลีกเลี่ยงอาหารทอดหรือทานในปริมาณที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาสุขภาพ

อาหารเจจากแป้งขัดขาว

แหล่งคาร์โบไฮเดรตจากแป้งขัดขาว เช่น ข้าวขาว เส้นหมี่ เส้นก๋วยเตี๋ยว และขนมปังขาว เป็นสารอาหารที่มีค่า GI (Glycemic Index) สูง ซึ่งหมายถึงเป็นสารอาหารที่มีการปล่อยน้ำตาลเข้าสู่กระแสเลือดอย่างรวดเร็ว เมื่อหากทานอาหารเหล่านี้มากเกินไป อาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งสูง ส่งผลให้ร่างกายต้องผลิตอินซูลินมากขึ้นเพื่อควบคุมระดับน้ำตาล จนอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและโรคอ้วน เปลี่ยนมาเลือกทานแป้งที่ไม่ขัดขาว เช่น ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ หรือขนมปังโฮลวีต จะช่วยให้ร่างกายได้รับไฟเบอร์และสารอาหารที่ครบถ้วนมากขึ้น

อาหารเจที่มีไขมันทรานส์

ไขมันทรานส์เป็นไขมันที่ไม่ดีต่อร่างกาย เนื่องจากเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและโรคอื่นๆ ไขมันทรานส์มักพบในอาหารเจที่ผ่านการทอดหรืออาหารแปรรูป เช่น ขนมขบเคี้ยวเจ เนื้อเจทอด หรืออาหารเจแช่แข็งที่นำมาทอด หากต้องการดูแลสุขภาพควรหลีกเลี่ยงการทานอาหารที่มีไขมันทรานส์ หรือเลือกทานอาหารเจที่ใช้วิธีการปรุงแบบต้ม นึ่ง หรืออบแทน

อาหารเจที่มีโซเดียมสูง

โซเดียมเป็นสารที่ร่างกายต้องการในปริมาณน้อย แต่การบริโภคเกินความจำเป็นอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพ โดยเฉพาะปัญหาเกี่ยวกับความดันโลหิตสูง อาหารเจหลายประเภทที่มีการปรุงรสจัด เช่น ซอสถั่วเหลือง น้ำปลาทดแทน หรือเครื่องปรุงรสเจ มักมีโซเดียมสูง นอกจากนี้ อาหารแปรรูปเจ เช่น เนื้อเจ ลูกชิ้นเจ หรืออาหารกระป๋องเจ ก็มีปริมาณโซเดียมที่สูงเช่นกัน

          แม้ว่าการกินเจจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพ แต่หากเลือกทานอาหารที่ไม่เหมาะสม เช่น อาหารเจแปรรูป อาหารทอด อาหารที่มีน้ำตาลหรือไขมันสูง อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ การหลีกเลี่ยงอาหารเจที่มีโซเดียมและสารปรุงแต่งมากเกินไป รวมถึงอาหารที่มีไขมันทรานส์จะช่วยลดความเสี่ยงของโรคร้ายแรงต่างๆ ดังนั้น การเลือกทานอาหารเจที่มาจากวัตถุดิบสดใหม่และสมดุลจะช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นและรักษาสุขภาพที่ดีในระยะยาว